Jak obniżyć poziom cukru we krwi – to pytanie zadaje sobie coraz więcej osób. Coraz więcej osób ma problem z podniesionym poziomem cukru we krwi. To niebezpieczne zjawisko, występujące też już często nawet u dzieci. Związane jest z dzisiejszym trybem życia: brakiem ruchu i niską aktywnością fizyczną a przed wszystkim z nieprawidłową dietą. Wysoki poziom cukru utrzymujący się przez dłuższy czas to bardo niebezpieczne zjawisko, nazywane często insulinoopornością lub stanem przedcukrzycowym. Stan ten nie leczony prowadzi zazwyczaj do pełnoobjawowej cukrzycy – cukrzycy typy 2. Jak walczyć z wysokim stężeniem glukozy we krwi, jakimi środkami pomóc organizmowi pozbyć się nadmiaru cukru z krwiobiegu i jak obniżyć poziom cukru omówimy w poniższym artykule.
Co to jest glukoza?
Glukoza jest organicznym związkiem stanowiący jedno (ale nie jedyne) źródło energii dla naszego organizmu. Znajduje się głównie w owocach i warzywach. Człowiek spożywa ją przede wszystkim z roślinnych źródeł pokarmowych. Innym źródłem glukozy jest cukier biały i syrop fruktozowo-glukozowym, który znajduje się najczęściej w sokach, napojach gazowanych i słodyczach. Glukoza występuje również w produktach skrobiowych, takich jak ziemniaki, makarony, kasze, ryż i chleb.
Glukoza jest cukrem prostym i jest ona potrzebna niektórym narządom ludzkiego ciała do funkcjonowania. Warto tu zaznaczyć, że organizm sam potrafi wytworzyć glukozę w procesie glukoneogenezy – przekształcania niecukrowych prekursorów, np. aminokwasów, glicerolu czy mleczanów w glukozę. Glukoza jest niezbędnym „paliwem” jej znaczący nadmiar utrzymujący się przez dłuższy czas powoduje i prowadzi do znaczących problemów zdrowotnych jak otyłość, nadwaga czy cukrzyca.
Wartości i stężenie cukru we krwi
Narządem odpowiedzialnym za normowanie poziomu glukozy we krwi odpowiedzialna jest trzustka. Trzustka wytwarza hormon – insulinę, który jest odpowiedzialny za gospodarkę cukrową organizmu. Gdy po zjedzonym posiłku stężenie cukru we krwi wzrasta jest to sygnał dla trzustki do wydzielania hormonu. Insulina odpowiada za transport cukru do wnętrza komórek i mięśni. Jest kluczem, który otwiera komórkę na przyjmowania cukru z krwi, skutkiem czego jest zmniejszenie poziomów glukozy w krwiobiegu.
Wartości jakie przyjmuje się za prawidłowe różnią się dla różnych osób, a chodzi o ich stan zdrowia. Inne normy są dla kobiet w ciąży, inne dla osób chorych już na cukrzycę. Ale jak obniżyć poziom cukru i jakie wartości glukozy są prawidłowe? Istnieją trzy przedziały wartości przy pomiarze cukru w krwi na czczo. Norma od 70 do 99 mg/dl uważany jest za prawidłowy poziom. Od 100 do 125 mg/dl – jest to już nieprawidłowy poziom glukozy (stan przedcukrzycowy, insulinooporność). Powyżej 126 mg/dl trzeba traktować już jak cukrzycę.
U osób bez problemów zdrowotnych najwyższy poziom glukozy występuje ok. 60 minut po posiłku, a dokładnie po jego rozpoczęciu. Normą, która nie powinna być przekraczana jest 140 mg/dl i powinna powrócić do normy sprzed posiłku po około 2 – 3 godzinach. Jeżeli posiadamy lub używamy glukometr możemy łatwo sprawdzić i skontrolować cukier. Jeżeli zauważymy jakieś odchylenia warto skontaktować się ze swoim lekarzem rodzinnym lub dietetykiem w celu weryfikacji.
Jak obniżyć poziom cukru? Czym jest hiperglikemia?
Prawdą jest, że u każdego z nas może wystąpić wyższy poziom cukru we krwi po zjedzeniu posiłku bogatego w węglowodany. Najczęściej obniżenie poziomów cukru odbywa się właśnie poprzez wyrzut insuliny z wysp beta trzustki. W przypadku większości osób dzieje się tak poprzez uwalnianie insuliny, hormonu odpowiedzialnego za zamienianie glukozy w energię. Osoby, które chorują na cukrzyce typu 1 nie są w stanie wytwarzać insuliny lub jej produkcja jest znacząco ograniczona. W przypadku cukrzycy typu 2 tkanki i komórki organizmu są odporne na działanie insuliny. Skoro w organizmie nie ma hormonu odpowiedzialnego za gospodarkę cukrową lub hormon ten nie działa poprawnie to w krwiobiegu pozostaje wysokie stężenie cukru. Schorzenia te powodują właśnie hiperglikemię.
Hiperglikemia jest niebezpiecznym zjawiskiem i utrzymująca się długo powoduje różne schorzenia, w tym cukrzycę. Nie powinniśmy jednak mylić hiperglikemii z krótkotrwałym i chwilowym skokiem stężenia cukru po posiłki, szczególnie bogatego w węglowodany. Cukrzyca jest najczęstszą przyczyną występowania chronicznej hiperglikemii, ale różne schorzenia i sytuację mogą do niej prowadzić. Są to:
- różne dolegliwości chorobowe, problemy z trzustką i produkcją insuliny,
- spożywanie często (kilka razy dziennie) posiłków obfitych w węglowodany,
- diety zawierające nadmierne ilości węglowodanów,
- zakażenia,
- pomijanie przyjmowania insuliny w przypadku osób chorych na cukrzycę typu 1,
- infekcje,
- stres i napięcie emocjonalne.
Nadmierny poziom cukru we krwi i hiperglikemia utrzymująca się w dłuższym okresie czasu prowadzi głównie do cukrzycy, a pośrednio do powikłań cukrzycowych – zawał serca, udar mózgu, stopa cukrzycowa czy też uszkodzenie nerek. Nie ignorujmy objawów hiperglikemii u siebie.
Co robić gdy mamy już insulinooporność i wysoki poziom cukru we krwi?
Istnieją na rynku leki, które przypisują lekarze na cukrzycę i podniesiony poziom cukru we krwi. Leki te nie leczą przyczyny tylko objawy. Skoro w organizmie nagromadzony jest cukier, z którym ciało sobie nie radzi a leki przepisywane przez lekarzy obniżają stężenie cukru we krwi powodując otwarcie komórek, które już są pełne glukozy to jest to leczenia objawów. Jednym i najskuteczniejszym sposobem na obniżenie stężenia jest całkowite ograniczenie spożywania węglowodanów lub ich znaczące obniżenie w diecie. Na insulinooporność nie ma leku, tylko zmiana diety i stylu życia poprawi sytuację i cofnie ryzyko cukrzycy. Pamiętajmy, podstawowym warunkiem jest zmiana diety, wprowadzenie produktów o niskim indeksie glikemicznym, odstawienie węglowodanów. W skrajnych sytuacjach można rozważyć diety low carb czy dietę ketogeniczą.
Dobór odpowiednich produktów w diecie pozwoli zapanować nad gwałtownymi skokami cukru. Indeks glikemiczny jest ważnym wskaźnikiem w przypadku problemów z gospodarką węglowodanową. Indeks ten klasyfikuje produkty na podstawie ich wpływu na stężenie glukozy 2 -3 godziny po posiłku. Wybierajmy produkty o jak najniższym indeksie glikemicznym. Im wyższy wskaźnik IG tym wyższy poziom cukru we krwi po spożyciu danego produkty, a w tym przypadku zależy nam na jak najniższym poziomie cukru i jak najniższym poziomie insuliny. Jeżeli wprowadzimy produkty o niskim IG mamy lepszą kontrolę na glikemią.
Sposoby na obniżanie glukozy we krwi
Jak obniżyć poziom cukru we krwi – odpowiednie produkty, zioła i przyprawy jak i zmiana diety i trybu życia to nasza pierwsza linia obrony. Jeżeli chcemy uniknąć przyjmowania leków warto zainteresować się ziołami i przyprawami. Wiele roślin i ich przetworzonych form działa obniżając poziom cukru we krwi albo wspierając zmniejszanie insulinooporności poprzez zwiększanie wrażliwości tkanek na insulinę. Przykładem może być morwa biała, kurkuma (w połączeniu z papryką lub pieprzem), spirulina, berberyna. Spirulina jest składnikiem wspomagającym metabolizm węglowodanów. Jest to alga morska znana już Aztekom. Liczne badania nad spiruliną pokazują jej działanie obniżające poziom glukozy we krwi. To dzięki znajdującej się w niej fikocyjaninie – która wykazuje właściwości obniżające glikemię poposiłkową.
Imbir, cynamon, kurkuma czy czarnuszka siewna też wykazują właściwości obniżające poziom cukru we krwi jak i wzrostu wrażliwości komórek na działanie insuliny.
Jak obniżyć poziom cukru we krwi? – Skutecznie i kompleksowo. Głównie przez zmianę trybu życia i diety a także przez świadome dobieranie produktów spożywczych, które będą nam pomagały i odsuwały ryzyko hiperglikemii, insulinooporności i cukrzycy. Nikt za nas tego nie zrobi, nie ma leku na zbyt dużą ilość spożywanych węglowodanów.