Stłuszczenie wątroby – co to jest i dlaczego to takie ważne żeby dowiedzieć się co za choroba. Możesz myśleć że Ciebie to nie dotyczy. Zatłuszczona wątroba brzmi jak choroba osób z problemami alkoholowymi albo osób w podeszłym wieku. Rzeczywiście alkoholicy mają często zatłuszczoną wątrobę, ale obecnie u większości osób u których diagnozuje się tą przypadłość nazywamy ją niealkoholowym stłuszczeniem wątroby. Omówimy tu do czego służy wątroba i jaki jest mechanizm powstawania tego schorzenia. Powiążemy problemy z wątrobą z insulinoopornością i rozwojem cukrzycy.
Stłuszczenie wątroby
Stłuszczenie wątroby może mieć wiele poziomów, można mieć od łagodnego do znaczące zatłuszczenia, podobnie jak insulinooporność która może być łagodna, ale może też z biegiem czasu zmienić się w cukrzycę lub w cukrzycę zależną od insuliny. Jeżeli mówimy o poziomach stłuszczenia od łagodnego do średniego to musimy myśleć o wątrobie jako o organie, który posiada bardzo dużo rezerw mocy. Ciało jest zadziwiająco adaptacyjne, nie zepsuje się od razu przy pierwszych oznakach problemów, próbuje się dostosować, może znieść wiele.
Obciążona wątroba
Wątroba jest jednym z organów, który do 80%, może 90% zablokowania będzie dalej funkcjonować, wykonywać swoją pracę, zanim w badaniu krwi będzie widać jakiś problemy. Bardzo często w tym przypadku badanie krwi daje fałszywe poczucie bezpieczeństwa – z badania wynika, że enzymy wątrobowe są na normalnych poziomach. Dzieje się to z tego powodu, że wątroba nadal daje sobie radę, ale już pracuje w środowisku stresu i nadwyrężenia. Zaawansowane stłuszczenie wątroby, nieleczone może prowadzić do marskości, raka i w ostateczności do zostania kandydatem do przeszczepu wątroby.
Im większy problem z tłuszczem w okolicach wątroby tym większe konsekwencje zdrowotne takie jak insulinooporność czy cukrzyca. Insulinooporność i stłuszczenie wątroby idą najczęściej w parze. Można więc wyciągnąć wniosek, że większość osób ze zdiagnozowanym schorzeniem oporności ma też stłuszczenie wątroby. Omówmy, więc czym zajmuję się wątroba.
Wątroba
Wątroba jest zadziwiającym organem, jest naszą fabryką chemiczną, zajmuję się głównie chemicznymi transformacjami, które zachodzą w naszym ciele. Znajduje się pod klatką piersiową po prawej stronie, waży mniej więcej ok. 1600 g u mężczyzn i ok. 1400 g u kobiet i jest największym organem który zajmuje cały bok. Niekiedy jeżeli ktoś ma problemy z wątrobą miejsce to (cały bok) staje się bardziej wrażliwe i delikatniejsze ponieważ wątroba zaczyna puchnięć i wystawać poza żebra. Bierze udział w ponad 500-set procesach i chemicznych przemianach, ale skupimy się na dwóch wąskich kategoriach.
Procesy w wątrobie – przetwarzanie pokarmu
Pierwsza kategorią procesów, która omówimy to przetwarzanie pokarmu, który przyjmujemy do organizmu w czasie posiłku. Wszystko co spożywamy trafia do jelita, następnie poprzez żyłę prosto do wątroby. Jest to tzw. portal wątrobowy, którego zadaniem jest przemiana cukru w glikogen i tłuszcz. Portal zajmuję się wieloma innymi procesami, ale w tym artykule skupimy się na tym procesie ponieważ ten proces jest powiązany z problem stłuszczenia wątroby.
Za każdym razem gdy w krwi mamy nadmiar cukru, nadmiar ten zmieniany jest w glikogen, a gdy magazyn glikogenu jest pełny reszta cukru zamieniana jest w tłuszcz. Przy naszej obecnej nowoczesnej diecie, w której cukier jest poukrywany w wielu produktach i przy naszym częstym jedzeniu – 5 razy dziennie (lub więcej) wątroba zamienia się po prostu w fabrykę tłuszczu. Przez cały dzień niczym innym się nie zajmuje tylko zmianą cukru w tłuszcz. To jest proces który prowadzi właśnie do stłuszczenia wątroby i insulinooporności.
Procesy w wątrobie – detoksykacja
Drugą kategorią procesów, które należy omówić to detoksykacja wszystkiego co spożywamy. Wszystko co jest obce, co jest substancją chemiczną lub toksyną wątroba musi przyjąć, zneutralizować i przetworzyć aby stało się rozpuszczalne w wodzie i nieszkodliwe dla organizmu. Składniki przetworzone, niepotrzebne poprzez woreczek żółciowy trafiają do jelita i są dalej wydalane.
Im dłużej wątroba jest obciążona, tym trudniej jej przetwarzać składniki i oczyszczać pokarm. Mechanika działania cukru podnosi poziom insuliny we krwi, której zadaniem jest przekazanie cukru do komórek. W pierwszej kolejności do wątroby, bo to właśnie do niej trafia pokarm. Nadmiar cukru i insuliny we krwi w ostateczności powoduje, że wytworzony tłuszcz zaczyna obudowywać wątrobę. W tym samym czasie jeżeli spożywamy dużo przetworzonego pokarmu z dużą ilością toksyn, wątroba ma utrudnione działanie. Tak powstaje stłuszczenie wątroby. W wątrobie pod wpływem nagromadzonego tłuszczy mogą rozwijać się przewlekłe stany zapalne, prowadzące do marskości i w konsekwencji do niewydolności wątroby.
Dawno temu
Kolejną rzeczą, której powinniśmy być świadomi to to, że przetworzone jedzenie pełne toksyn. To z nimi wątroba musi sobie poradzić, a przetworzone jedzenie nie istniało w naszym społeczeństwie do niedawna. Przez większość istnienia ludzkości nie było tak przetworzonego jedzenia. Teraz mamy pestycydy, chemikalia, tworzywa sztuczne, do tego przyjmowanie leków na każdy problem zdrowotny, ból głowy zwiększa obciążenie wątroby.
Rozwiązanie
Cukier i jego nadmiar jest główną przyczyną, która prowadzi do stłuszczenia wątroby. Wszechobecne toksyny powodują, że praca tego organu jest jeszcze trudniejsza. Aby poradzić sobie z tym problemem chcesz dostarczyć wątrobie składników i minerałów, które dadzą jej zasoby do pracy. Zwiększenie spożycia warzyw i eliminacja spożycia cukru jest jednym z podstawowych rozwiązań. Nasz organizm jest stworzony do wchłonięcia kilku gram cukru z owocu, trochę z warzyw ale nie zostaliśmy stworzeni do przetworzenia 500 g glukozy dziennie. Organizm nie ma mechanizmów obronnych przeciw takim ilościom węglowodanów. Do niedawna nie było również na ziemi tyle chemii i pestycydów co teraz. To wszystko ma negatywny wpływ na nasze ciało i samą wątrobę.
Stłuszczenie wątroby a fruktoza
Fruktoza to specjalny cukier, który organizm toleruje w małych ilościach. Transportowany od razu do wątroby, wpływa na jej działanie. W naturze znajduje się w owocach i kilka gram dziennie w posiłku to wątroba jest w stanie to przetworzyć. Jeżeli ilości te przekraczają 10 g i więcej jest to już ponad jej możliwości. Dlatego też fruktoza jest czynnikiem numer jeden, który prowadzi do insulinooporności i stłuszczenia wątroby. Dostaje się od razu do wątroby, która musi ją metabolizować w glikogen. Jeżeli magazyny glikogenu są już pełne zostaje zmieniona na tłuszcz.
HFCS
Warto tu wspomnieć o bardzo szkodliwym dla wątroby wysokofruktozowym syropie kukurydzianym (HFCS – high fructose corn syrup. Jest on znany pod nazwą syropu glukozowo-fruktozowego, który jest dodawany powszechnie do napojów, jogurtów, ketchupów, musztard i wyrobów cukierniczych. Duże spożycie fruktozy sprzyja problemom z wątrobą. Fruktoza powoduje zwiększenie oporności komórek na insulinę i zakłóca poziomy i funkcje hormonów greliny i leptyny. Trzeba zauważyć że spożycie fruktozy i syropu HFCS wzrasta, zaobserwować to można po zwiększonym spożyciu napojów bezalkoholowych. Syrop jest produktem przemysłowym, tanim w produkcji więc używa się go w produkcji żywności jako dodatek słodzący.
Stłuszczenie wątroby a tłuszcze
Organizm potrafi wykorzystywać tłuszcze jako paliwo. Nasze ciało magazynuje tłuszcz, najczęściej i najwidoczniej w okolicach brzucha, aby móc z niego korzystać gdy przyjdą gorsze czasy. Niestety nasz obecny tryb życia z otaczającym cukrem powoduje, że organizm nie ma kiedy sięgnąć po te zapasy. Kaloryczność tłuszczu również różni się od kaloryczności białka i węglowodanów. Jeden gram tłuszczu to około 9 kcal, gdy dla cukru i białka to tylko ok. 4 kcal.
Obniżenie i ograniczenie spożycia cukrów jest jedynym naturalnym sposobem na odtłuszczenie wątroby. Ograniczony cukier warto zastąpić zwiększoną ilością tłuszczy w diecie. Ważne żeby były to tłuszcze naturalnie występujące w naturze. Oliwa z oliwek, olej kokosowy, smalec są zawsze lepszym rozwiązaniem niż margaryna czy oleje tras (roślinne). Wątroba przetwarza również tłuszcze trans (przetworzone w dużej temperaturze) są one nie znane organizmowi. Każda nie znana substancja musi być metabolizowana przez wątrobę.
Stłuszczenie wątroby a warzywa
Warzywa powinniśmy spożywać w dużych ilościach ponieważ zawierają dużo składników odżywczych i błonnika, które pomagają wątrobie. Szczególnie pamiętajmy o roślinach liściastych (szpinak, sałaty, itp.). Kurkuma i kurkumina dodana do posiłku obniża poziom cukru we krwi.
Jeżeli jesz duże ilości węglowodanów i przetworzonej żywności, nie uprawiasz sportu i Twoja aktywność jest niska, do tego żyjesz w toksycznym środowisku i masz nadwagę stłuszczenie wątroby i insulinooporność to jest to czym powinieneś się zainteresować i skontrolować. Z podanych wyżej rozwiązań najlepszy jednak pozostaje zmiana stylu życia i zmiana diety. Bez ograniczenia spożycia węglowodanów i obciążania nimi wątroby nie odtłuścimy wątroby. Zmiana taka wpłynie też pozytywnie na insulinooporność, która bardzo często występuję wspólnie. Zmniejszy nam się również waga i osiągniemy lepszy komfort życia. Pamiętajmy o ograniczeniu spożycia przetworzonej żywności, zmiana kierunku w stronę żywności naturalnej nie przetworzonej ułatwi nam proces powrotu do zdrowia.
Obraz David Cortez z Pixabay
Obraz Elionas2 z Pixabay